BORÇLAR HUKUKU

1. Borçlar Hukukunun Tanımı ve Kapsamı

Borçlar hukuku, özel hukuk sisteminin bir parçası olup kişiler arasındaki borç ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır. Tarafların borç ilişkisindeki hak ve yükümlülüklerini belirler. Borç, belirli bir kişinin (borçlu) diğer bir kişiyi (alacaklı) tatmin etmek üzere yerine getirmek zorunda olduğu edimi ifade eder.

2. Borçlar Hukukunun Kaynakları

Türk Borçlar Hukuku'nun temel kaynağı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'dur (TBK). TBK, 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir ve İsviçre Borçlar Kanunu'ndan esinlenerek hazırlanmıştır. Bunun yanı sıra, yargı kararları, doktrin ve teamül de borçlar hukukunun kaynakları arasında yer alır.

3. Borcun Kaynakları

Türk Borçlar Hukuku'nda borç ilişkileri şu kaynaklardan doğar:

·        Sözleşmeden Doğan Borçlar: Tarafların serbest iradeleriyle yaptıkları sözleşme sonucunda borç ilişkisi doğabilir. Örneğin, satım, kira ve hizmet sözleşmeleri.

·        Haksız Fiilden Doğan Borçlar: Bir kişinin hukuka aykırı ve zarar verici bir fiili sonucunda meydana gelen borçlardır. (TBK m. 49)

·        Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borçlar: Bir kişi başkasının malvarlığından hukuka aykırı şekilde zenginleşmişse, bu zenginleşmenin iadesi gerekir. (TBK m. 77-82)

4. Borcun İfa Edilmesi ve Sona Ermesi

Borcun ifa edilmesi, borçlunun edimini yerine getirmesiyle gerçekleşir. Borcun sona erme yolları ise şunlardır:

·        İfa: Borcun yerine getirilmesi.

·        Takas: Karşılıklı borçların birbirine mahsup edilmesi.

·        Zamanaşımı: Belirli bir süre içinde talep edilmeyen borcun sona ermesi.

·        Borçtan Kurtulma Anlaşması: Tarafların borcun ortadan kalkması konusunda anlaşması, birbirlerini ibra etmeleri.

5. Borcun İhlali ve Sonuçları

Borcun yerine getirilmemesi, hukuki sorumluluğu gündeme getirir. Bu durumda, borçlunun sorumluluğu doğabilir ve şu hukuki yaptırımlar uygulanabilir:

·        Tazminat Yükümlülüğü: Borcun ihlali nedeniyle zarar gören taraf, zararın tazminini talep edebilir.

·        Faiz Talebi: Para borçlarının geç ödenmesi halinde faiz iştemi doğar.

·        Sözleşmeden Dönme: Karşı taraf, borcun yerine getirilmemesi durumunda sözleşmeyi feshedebilir.

Türk Borçlar Hukuku, kişiler arası borç ilişkilerini düzenleyen ve ekonomik hayatta büyük bir öneme sahip olan hukuk dalıdır. Sözleşmeler, haksız fiiller ve sebepsiz zenginleşme gibi farklı kaynaklardan doğan borç ilişkileri, hukuk sistemi içinde ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Bu hukuk dalının bilinmesi, taraflar arasındaki ilişkilerin düzgün bir şekilde yürütülmesi ve hukuki ihtilafların çözümü için önemlidir.