Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü’nün Tahdit Şerhi Koyması Durumunda Hukuki Haklar
Tahdit şerhi, bir vatandaşın yurtdışına çıkışını engelleyen ya da pasaport işlemlerine başlamasına mani olan idari bir uygulamadır. Bu şerh, genellikle güvenlik, kamu düzeni, adli soruşturma veya infaz gibi nedenlerle işlenir. Ancak bazı durumlarda tahdit şerhinin hukuka aykırı veya haksız yere uygulanması söz konusu olabilir. Bu makalede, tahdit şerhinin haksız uygulanması durumunda vatandaşların hukuki hakları ve yapabilecekleri işlemler ele alınmıştır.
1. Tahdit Şerhinin Konulma Nedenleri
Tahdit şerhinin konulması, genellikle şu gerekçelere dayanır:
• Adli Soruşturmalar ve Kovuşturmalar: Ceza davalarında yargılanan veya hakkında yakalama kararı olan kişiler için yurtdışına çıkış yasağı konulabilir.
• İcra ve İflas Takipleri: Borçlunun malvarlığını yurtdışına çıkarma ihtimali varsa mahkeme kararı ile tahdit uygulanabilir.
• Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni: Devlete karşı tehdit oluşturan kişiler hakkında idari bir karar ile yurtdışına çıkış yasağı getirilebilir.
• Pasaport Kanunu Kapsamında Yasaklar: 5682 sayılı Pasaport Kanunu’na göre pasaport verilmesi sakıncalı görülen kişiler.
2. Tahdit Şerhi Haksız Konulursa Ne Yapılabilir?
a) Tahdit Şerhinin Hukuka Uygunluğu
Tahdit şerhinin hukuka uygun olabilmesi için şu şartların sağlanması gerekir:
• Meşru bir gerekçe olmalıdır (örneğin devam eden bir ceza soruşturması).
• Şerh, yetkili makamlarca ve yasal prosedürlere uygun şekilde konulmalıdır.
• Gerekçesi açık ve somut bir şekilde belirtilmelidir.
Eğer bu şartlar sağlanmadan bir tahdit şerhi uygulanmışsa, bu hukuka aykırı bir işlem olarak değerlendirilebilir.
b) İdari İşleme Karşı İtiraz (İdari Başvuru)
Haksız bir tahdit şerhi konulduğunu düşünen vatandaşlar, ilk olarak Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü’ne veya kararı veren idari kuruma başvuru yapmalıdır.
• Başvuru dilekçesinde şerhin neden konulduğu ve gerekçesi sorulmalıdır.
• Eğer idare, makul bir açıklama yapamazsa veya işlemi kaldırmazsa hukuki süreç başlatılabilir.
c) İdari Dava Açılması
Tahdit şerhi, bir idari işlem olduğundan, bu işlemin iptali için idari yargıya başvurulabilir.
• Dava Süresi: Tahdit şerhinin öğrenildiği tarihten itibaren 60 gün içinde idare mahkemesine dava açılmalıdır.
• Dava Gerekçesi: İdari işlemin hukuka aykırılığı, keyfi olduğu, ölçülülük ilkesine aykırı olduğu gibi gerekçelerle iptali talep edilebilir.
İdare mahkemesinde yürütmeyi durdurma talebinde bulunarak şerhin dava sürecinde geçici olarak kaldırılması sağlanabilir.
d) Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru
İdari mahkemeden sonuç alınamazsa veya işlemin temel hak ve özgürlükleri ihlal ettiği düşünülüyorsa Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılabilir.
• Anayasa Mahkemesi, yurtdışına çıkış yasağını seyahat özgürlüğünün ihlali olarak değerlendirebilir.
• Bireysel başvuru için iç hukuk yollarının tüketilmiş olması gerekir.
e) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru (AİHM)
Eğer Anayasa Mahkemesi’nden de olumlu bir sonuç alınamazsa, yurtdışına çıkış yasağı nedeniyle seyahat özgürlüğü ve özel hayata saygı hakkının ihlali gerekçesiyle AİHM’ye başvuru yapılabilir.
3. Pasaport İşlemlerinin Engellenmesi Durumunda Ne Yapılabilir?
a) Pasaport Talebinin Reddedilmesi
Pasaport başvurusunun reddedilmesi durumunda, idarenin bu kararına karşı:
1. İlgili idareye yazılı itiraz yapılabilir.
2. Red gerekçesi açıkça belirtilmiyorsa, bilgi edinme hakkı kapsamında gerekçe öğrenilebilir.
3. Hukuka aykırılık varsa idari dava açılabilir.
b) Pasaport Kanunu’na Dayalı Tahditler
5682 sayılı Pasaport Kanunu’nda belirtilen “sakıncalı kişi” tanımı belirsiz olduğu için bu maddeye dayanılarak getirilen yasaklar keyfiyete yol açabilir. Bu durumda:
• İdari yargıya başvuru yapılarak işlemin iptali istenebilir.
• Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılabilir.
4. Hukuki Süreçte Nelere Dikkat Edilmeli?
• Belgelerin Toplanması: Tahdit şerhinin hukuka aykırılığını ispatlamak için idari işlem belgeleri, pasaport başvurusu reddedildiyse başvuru belgeleri gibi tüm evraklar saklanmalıdır.
• Yasal Sürelerin Kaçırılmaması: İdari dava açma süresi olan 60 gün ve diğer başvuru süreleri kaçırılmamalıdır.
• Uzman Desteği Alınması: İdari ve anayasal davalarda bir avukattan destek almak süreci hızlandırabilir ve başarı şansını artırabilir.
5. Tahdit Şerhinin Kaldırılma Süresi
Hukuki süreçlerin ne kadar sürede sonuçlanacağı, dava türüne ve mahkemelerin iş yüküne bağlıdır.
• İdari mahkemelerde işlemin iptali davaları genellikle birkaç ay sürebilir.
• Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru süreci 1-2 yıl alabilir.
Tahdit şerhinin haksız yere konulması, vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini ihlal edebilir. Bu tür durumlarda, vatandaşların idari başvuru, dava ve bireysel başvuru gibi hukuki yolları takip etmesi önemlidir. Tahdit işleminin hukuka aykırı olduğunu düşünen bireyler, haklarını korumak için hızlı ve doğru adımlar atmalı, gerekirse profesyonel bir hukuk desteği almalıdır.
pasaporta tahdit konulması, hukuksuz pasaport tahdidi, pasaport tahdit şerhi kaldırma, yurtdışı çıkış yasağı hukuki çözüm, pasaport engeli nasıl kaldırılır, keyfi pasaport tahdidi ve haklar, pasaport iptali itiraz dilekçesi, yurtdışı yasağına karşı dava açma, hukuksuz pasaport yasağına itiraz, tahdit şerhi kaldırma dava süreci, pasaport kısıtlaması nasıl kaldırılır, Anayasa Mahkemesi pasaport kararları, pasaport iptali ve tazminat hakkı, idari mahkemeye pasaport davası, pasaport hakkının ihlali ve hukuki yollar
Telif Hakkı Bildirimi
Bu internet sitesinde yayınlanan tüm içerikler Zenit Hukuk Bürosu iş ortakları/çalışanları tarafından hazırlanmış olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili uluslararası telif hakları mevzuatı kapsamında korunmaktadır.
Bu içeriğin izinsiz olarak kopyalanması, çoğaltılması, yayımlanması veya herhangi bir ticari ya da ticari olmayan amaçla kullanılması kesinlikle yasaktır. İçeriğin tamamını veya bir kısmını kullanmak isteyen kişi veya kurumlar, yazılı izin almak zorundadır.
Tüm ziyaretçiler bu siteyi kullanarak yukarıdaki telif hakkı şartlarını kabul etmiş sayılır. İzinsiz kullanımlar tespit edildiği takdirde, hukuki işlem başlatma hakkımız saklıdır.
İletişim: info@zenitlawfirm.com